Tahran’da suikasta uğrayan Hamas lideri İsmail Haniye kimdir?

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran’ın başkenti Tahran’da bugün yerel saatle 02.00 sıralarında uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti. İsrail, konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmazken, İran Devrim Muhafızları Ordusu ve Hamas, Haniye’nin öldürüldüğünü doğruladı. Hamas, saldırıdan İsrail’i sorumlu tuttu. İsmail Haniye, 30 Temmuz Salı günü uğradığı suikast sonucu öldürülmeden saatler önce, İran’ın seçilmiş Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmıştı.

DAHA ÖNCE İKİ SALDIRIDAN KURTULMUŞTU

58 yaşındaki İsmail Haniye, Askalan (Aşkelon) kentinden göçe zorlanan Filistinli bir ailenin çocuğu olarak 29 Ocak 1963 tarihinde, Gazze’deki Şati Mülteci Kampı’nda dünyaya geldi, 1987’de Gazze İslam Üniversitesi’nden mezun oldu. Haniye’nin üniversiteyi bitirdiği 1987 yılında bir grup Filistinli, Şeyh Ahmed Yasin liderliğinde Hamas’ı kurdu. Haniye de Müslüman Kardeşler’in (İhvan) bir kolu olan harekete katılanlar arasında yer aldı.

1989’da Birinci İntifada’ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklanan İsmail Haniye, 1992’de serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grup ile Güney Lübnan’a sürüldü, ertesi yıl Gazze’ye geri döndü. Haniye, ‘Hamas’ın özel güvenliğinin sorumlusu olduğu’ suçlamasıyla 1987’de 18 gün, 1988’de 6 ay ve 1989’da 3 yıl olmak üzere İsrail hapishanelerinde tutuklu kaldı.

Hamas lideri Şeyh Yasin, 1997’de hapishaneden çıktığında, Haniye, kendisinin en yakın yardımcılarından oldu. Haniye, 1999’dan 2004’e kadar, özel kalem müdürlüğünü yaptı. Hamas lideri Haniye, Ekim 2006’da Gazze’de konvoyuna düzenlenen saldırıdan ve Mayıs 2007’de İsrail’in evini hedef alan füze saldırısından kurtuldu.

ABBAS, HANİYE’NİN BAŞBAKANLIĞINI ONAYLADI

Haniye, Hamas lideri Halid Meşal’in Suriye’nin başkenti Şam’da sürgünde bulunmasından dolayı Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas’ın yürüttüğü kampanyaya da liderlik etti. Hamas, Filistin meclisindeki 132 sandalyeden 76’sını kazanarak seçimi kazandı. Haniye, 16 Şubat 2006’da Hamas’ın başbakan adayı olarak açıklandı.

Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas hükümeti kurma görevini Hamas’a verdi. O döneme kadar Filistin’i yöneten Fetih hareketi ile haftalarca süren koalisyon görüşmelerinin neticesiz kalması üzerine Haniye, Hamas üyeleri ve teknokratlardan oluşturduğu kabineyi ilan ederek hükümeti kurdu. ABD ve İsrail’in karşı çıkmasına rağmen Haniye’nin başbakanlığı, 19 Şubat’ta Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas tarafından onaylandı.

Gazze Şeridi’ndeki Hamas ile Fetih arasındaki çatışmaların Haziran 2007’de zirveye çıkması üzerine Haniye, Mahmud Abbas tarafından başbakanlık görevinden alındı.

2017 YILINDA HAMAS SİYASİ BÜRO BAŞKANI OLDU

İsmail Haniye, ilk kez Hamas’ın Siyasi Büro Başkanlığı için Mayıs 2017’de yapılan seçimde Halid Meşal’in yerine seçildi. Hamas Genel Şura Konseyi, 1 Ağustos’ta, 2021-2025 dönemi siyasi büro başkanlığı için isim belirlemek üzere toplandı. Haniye, Hamas’ın her 4 yılda bir gizlilikle yürüttüğü bu seçimlerde ikinci kez Siyasi Büro Başkanı oldu. 1980’lerden bu yana hareketin bir parçası olan Haniye, son birkaç yıldır Katar’da yaşıyordu.

İSRAİL’İN SALDIRISINDA AİLE ÜYELERİNİ KAYBETTİ

AA’nın aktardığına göre, İsrail’in 10 Kasım 2023’te Gazze kentinde yerinden edilmiş kişilerin bulunduğu bir okulu hedef alması sonucu Haniye’nin torunlarından biri hayatını kaybetti. İsrail ordusu, 10 Nisan’da Ramazan Bayramı dolayısıyla Gazze kentinin batısındaki Eş Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye’nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı hedef aldı.

Saldırıda üç oğlu ve dört torununu kaybeden Haniye, “Ailemin 60’a yakın ferdi savaşta şehit oldu ve onlar ve halkımız arasında hiçbir fark yok… Kayıplarımız ne kadar büyük olursa olsun, İsrail’in yaptığı şantaja boyun eğmeyeceğiz, taviz vermeyeceğiz” diye konuştu.

Haniye’nin İsrail ordusunun Ramazan Bayramı’nda düzenlediği saldırıda yaralanan torunu Melek Haniye de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 13 çocuğu bulunan Haniye’nin Gazze kentinin batısında yer alan Sahil Mülteci Kampı’ndaki evi de saldırılarda bombalandı.

Yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak için Tahran’da bulunan Haniye , ikamet ettiği konuta düzenlenen saldırı sonucu yaşamını yitirdi.

(ANADOLU AJANSI)