Seher AlpBir zamanlar yalnızca tarih kitaplarının tozlu sayfalarında ve müzelerin cam vitrinlerinde yer alan yünlü mamutlar, çok yakında yeniden dünya üzerinde dolaşabilir.
ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, nesli yaklaşık 4 bin yıl önce tükenen bu tarih öncesi devleri geri getirme yolunda devrim niteliğinde bir adım attı.
Genetik mühendislik ve biyoteknoloji alanındaki son gelişmelerle desteklenen proje, bilim dünyasında hem heyecan hem de tartışma oluşturdu.
Colossal Biosciences,duyurduğu iddialı hedefle yünlü mamutları yeniden hayata döndürme çalışmalarına başladı. Şirket, bu süreçte Asya fillerinin genetik yapısını kullanarak mamutlara özgü özellikleri geri kazandırmayı planlıyor.
Harvard Üniversitesi’nden genetik bilimci Prof. George Church’ün liderlik ettiği proje, CRISPR-Cas9 gibi ileri gen düzenleme teknolojilerini kullanıyor. Church, “Amacımız, soğuğa dayanıklı, mamut benzeri bir fil popülasyonu oluşturmak. Bu, sadece bilimsel bir merak değil, aynı zamanda ekosistemleri restore etme potansiyeli taşıyan bir vizyon” dedi.
Son gelişmeler, şirketin bu hedefe hızla yaklaştığını gösteriyor. Colossal ekibi, geçtiğimiz aylarda fare embriyolarında yedi geni aynı anda düzenleyerek uzun, kalın ve yünlü tüylere sahip “Colossal Yünlü Fare” adını verdikleri bir tür geliştirdi. Bu fareler, mamutların soğuk iklimlere uyum sağlayan kürk yapısını taklit ediyor.
Şirketin CEO’su Ben Lamm, “Bu fareler, teknolojimizin işlediğinin kanıtı. Yakında bu yöntemi Asya filleri üzerinde uygulayarak ilk mamut benzeri yavruyu 2028 sonuna kadar dünyaya getirmeyi hedefliyoruz” açıklamasında bulundu.
15 bin yıllık kadın! Tarih öncesi sanatın yeni ikonu keşfedildi
Projenin nihai amacı, yünlü mamutları Sibirya tundrasına geri döndürerek ekosistemi yeniden canlandırmak.
Uzmanlar, mamutların bir zamanlar otlakları koruyan “ekosistem mühendisleri” olduğunu ve onların geri dönüşünün küresel ısınmanın etkilerini azaltabileceğini savunuyor.
Cambridge Üniversitesi’nden jeogenetik uzmanı Dr. Eske Willerslev, “Mamutlar, otlakları restore ederek karbon tutulmasını artırabilir ve permafrost erimesini yavaşlatabilir. Bu, iklim değişikliğiyle mücadelede yenilikçi bir yaklaşım olabilir” görüşünü paylaştı.
Ancak bu çığır açan çalışma, bilim dünyasında tartışmaları da beraberinde getirdi.
Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı Müdür Yardımcısı Prof. Ewan Birney, etik kaygıları dile getirerek, “Bir türü geri getirebilmek mümkün olsa da, bunu hangi amaçla yaptığımızı sorgulamalıyız. Mevcut türleri korumak varken, kaynakları nesli tükenmiş canlılara yöneltmek ne kadar mantıklı?” dedi.
Montana Üniversitesi’nden yaban hayatı uzmanı Dr. Christopher Preston ise, “Bir Asya filini genetik olarak değiştirmek, onu mamut yapmaz. Bu, sadece modifiye edilmiş bir fil olur” diyerek projenin sınırlarına dikkat çekti.
Colossal Biosciences, şu ana kadar 400 milyon doların üzerinde yatırım topladı ve çalışmalarını Boston ile Dallas’taki laboratuvarlarında sürdürüyor.
Şirketin baş bilim insanı Dr. Beth Shapiro, “Biz geçmişi olduğu gibi geri getirmiyoruz; modern teknolojiyle geçmişten ilham alan bir gelecek inşa ediyoruz” diyerek projenin vizyonunu özetledi. Sheffield Üniversitesi’nden paleontolog Dr. Tori Herridge ise temkinli bir iyimserlik sergiledi:
“Mamutların tam anlamıyla geri dönmesi yakın gelecekte mümkün görünmüyor, ancak bu çalışmalar genetik mühendislikte yeni kapılar aralayabilir.”
Dünya’nın yaşam tarihi yeniden yazacak keşif! 2.1 milyar yıl öncesine ait fosil bulundu
Bilim dünyası, bu tarihi girişimin sonuçlarını nefesini tutarak bekliyor. Yünlü mamutların geri dönüşü, yalnızca bir türün yeniden canlanması değil, aynı zamanda insanlığın doğayla ilişkisini yeniden tanımlayan bir dönüm noktası olabilir.
